Departament Ochrony Zabytków

Do zadań Departamentu należy:

1. wykonywanie i koordynacja realizacji zadań wynikających z polityki Rady Ministrów w zakresie ochrony zabytków;
2. opracowywanie projektu „Krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami” oraz koordynacja i kontrola realizacji tego programu;
3. opracowywanie, aktualizowanie oraz wdrażanie Krajowego planu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych, jako części procesu planowania operacyjnego dotyczącego ochrony dziedzictwa narodowego;
4. prowadzenie postępowań administracyjnych zgodnie z kompetencjami ministra;
5. dokonywanie czynności w postępowaniach cywilnych i sądowo-administracyjnych, w tym reprezentowanie ministra przed Sądem Najwyższym, Naczelnym Sądem Administracyjnym, wojewódzkimi sądami administracyjnymi i sądami powszechnymi według właściwości przedmiotowej departamentu;
6. monitorowanie merytorycznych zadań wojewódzkich urzędów ochrony zabytków;
7. koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich konserwatorów zabytków na zasadach określonych w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 224);
8. prowadzenie ewidencji i gromadzenie dokumentacji dotyczącej porozumień wojewódzkich konserwatorów zabytków z dyrektorami muzeów, właściwymi organami gmin i powiatów w zakresie zadań zleconych w ochronie zabytków;
9. prowadzenie spraw związanych z udzielaniem dofinansowania na prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków w ramach programów ministra;
10. prowadzenie spraw związanych z udzielaniem dofinansowania na prowadzenie badań archeologicznych ze środków ministra;
11. sporządzanie analiz i ocen dotyczących funkcjonowania służb konserwatorskich oraz organizowanie, prowadzenie i uczestnictwo w szkoleniach dla tych służb;
12. przygotowywanie decyzji administracyjnych określających należności ministerstwa z tytułu niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystania dotacji lub pobrania jej w nadmiernej wysokości, w zakresie właściwości departamentu;
13. koordynacja spraw związanych z wydawaniem pozwoleń na wywóz zabytków;
14. przeprowadzanie inspekcji stanu zachowania zabytków oraz prawidłowości stosowanych procedur administracyjnych i konserwatorskich;
15. rozpatrywanie wniosków o przyznanie nagrody za znaleziska archeologiczne;
16. rozpatrywanie wniosków o przyznanie nagrody za znalezienie zabytku;
17. prowadzenie obsługi rzeczoznawców ministra zgodnie z właściwością departamentu;
18. obsługa Rady do spraw Ochrony Zabytków oraz Rady do spraw Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego działających przy ministrze;
19. obsługa Głównej Komisji Konserwatorskiej działającej przy Generalnym Konserwatorze Zabytków;
20. realizowanie zadań ministra wynikających z nadzoru nad przebiegiem konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”;
21. realizowanie zadań ministra wynikających nadzoru nad organizacją i przyznawaniem „Nagrody im. Jana Zachwatowicza”;
22. wykonywanie czynności związanych z nadawaniem przez ministra odznaki „Za opiekę nad zabytkami”;
23. prowadzenie działalności promocyjnej i edukacyjnej na rzecz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
24. prowadzenie postępowań administracyjnych w sprawach o uznanie nabytych, w państwach członkowskich UE, kwalifikacji do wykonywania zawodów: konserwatora zabytków ruchomych, konserwatora zabytków nieruchomych, konserwatora zabytkowej zieleni i archeologa;
25. koordynowanie działań dotyczących spraw z zakresu zawodów regulowanych we współpracy z właściwymi merytorycznie departamentami;
26. przygotowanie i prowadzenie wniosków związanych z rocznicami pod auspicjami UNESCO oraz koordynacja implementacji zapisów konwencji, porozumień i zaleceń UNESCO w obszarze kompetencji departamentu we współpracy z właściwymi merytorycznie komórkami organizacyjnymi, w szczególności:
    1. prowadzenie punktów kontaktowych, sporządzanie raportów okresowych,
    2.  udział w posiedzeniach komitetów i ciał doradczych,
    3.  przygotowywanie wniosków o wpis na Listę światowego dziedzictwa, Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości, jak i do Rejestru najlepszych praktyk;
27. współpraca z Biurem Dyrektora Generalnego w pozyskiwaniu ekspertów w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego określonych w dokumencie rządowym pt. „Zadania działów administracji rządowej i innych instytucji państwowych w realizacji Celów NATO dla Rzeczypospolitej Polskiej”, w zakresie właściwości departamentu;
28. podejmowanie wspólnych przedsięwzięć dotyczących ochrony zabytków z organami administracji rządowej i samorządowej oraz instytucjami państwowymi, samorządowymi i organizacjami samorządowymi;
29. wykonywanie uprawnień i obowiązków dysponenta Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków oraz dochodzenie należności orzekanych na rzecz Funduszu tytułem nawiązki;
30. prowadzenie Listy Skarbów Dziedzictwa;
31. prowadzenie Krajowej Listy Niematerialnego Dziedzictwa;
32. współpraca z Komisją Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych;
33. przygotowywanie decyzji administracyjnych w przedmiocie umorzenia oraz w przedmiocie rozłożenia na raty kwoty przypadającej do zwrotu z tytułu niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystania dotacji, pobrania jej nienależnie lub w nadmiernej wysokości, w zakresie właściwości departamentu.